Yaş:

50

Şehir/İlçe:

İzmir / Tire

Telefon:

0 (551) 134 58 97

E-Posta:

tirekentmuzesi@tire.bel.tr

---

1974 yılında İzmir’in Tire İlçesi’nde dünyaya geldim. İcra etmekte olduğum mesleğimi doğduğumdan beri görmekteyim. Ustam babam Saim BAYRI Bey’dir. Babam da bu mesleği dedem Mehmet BAYRI’dan öğrenmiş. Atadan toruna olan ender mesleğin adıdır; Beledi Dokuma. Ben mesleği öğrenen dördüncü kuşak ustayım. Dedem Mehmet Bey’de amcasından bu mesleği öğrenmiş. Üç evlat sahibiyim. Kızım Nurefşan’a da bu mesleğimi öğrettim. O da ilçemizdeki Kadın Danışma Merkezi’nde dokuma yapıyor. Aile olarak kuşaktan kuşağa aktarmak için bu sanata olan vefamızı ve emeğimizi vermekten hiç geri durmadık. Aynı zamanda ben de kursiyerler yetiştiriyorum; en son 24 kursiyerimiz Beledi Dokuma yapmayı öğendi. Beledi Dokuma tezgâhı, Tire’ye has bir dokuma tezgahıdır. Diğer dokuması meşhur olan illerimizde dokuma tezgâhları en fazla 6 ayaklı olur. Bizim memleketimize ait olan tezgâh 13 ayaklı, 24 çerçeveli ve 1330 çözgüden oluşan tek tezgahtır. Jakarlı dokumanın atası olan Beledi Dokuma en eski pamuklu dokumalarımızdan biridir. Temelleri 16.yüzyıla kadar dayanmaktadır. Tarihi kayıtlarda bu dokuma türüne Tire ve Bursa’da rastlanmaktadır. 1908 tarihli Aydın Vilayeti Salnamesi ’ne göre Tire’de 60 el tezgâhı bulunmaktadır. Tire’de işlenen beledi dokumasından perdelik, döşemelik, yatak ve yorganlıklar bölgenin gereksinimini karşıladığı gibi, bir kısmı da ihraç edilmiştir. Yıllar geçtikçe tezgâh sayısı azalmıştır. Günümüzde bu el sanatını sadece babam Saim BAYRI icra etmekte idi. Ancak babamın yaşının ilerlemesi sebebiyle şu an ben ve kızım sürdürmeye ve yaşatmaya/anlatmaya çalışmaktayız. Beledi dokumaları 24 çerçeveye, 16 ya da 13 pedalla kumanda edilebilen tezgahlarda dokunmaktadır. Bu tezgahlarda ortaya çıkan dokuma, çift katlı ve çok dayanıklı bir dokuma cinsidir. Zemin renkleri isteğe göre yeşil, kırmızı ve koyu mavi, motif renkleri ise beyaz ve sarıdır. Desenler bademli, kelebek, hebib döşeği, evsat, altıparmak, düzbastı, sepet gibi isimler alır. Dokumaların eni genelde 60 cm uzunluğundadır. “Orta” ve “ala” olmak üzere iki çeşidi bulunur. Orta dokumalarda ipek çok az kullanılır, döşemelik yorgan ve döşek yüzü olarak da bu tip dokumalar tercih edilir. Ala tipi dokumalarda ipek olup perdelik yapılır. Günümüzde de Beledi Dokumadan üretmiş olduğumuz dokumalardan mevcut yaşama uygun ürünlere dönüşüm sağlıyoruz. Örneğin Beledi Dokumadan imal edilmiş kumaş ile ayakkabı, elbise, havlu ve çeşitli hediyelik eşyalar üretiyoruz. Bende şu an T.C. Tire Belediyesi Kent Müzesi bünyesinde sanatkar olarak çalışıyorum.